تالاب کجی نمکزار نهبندان زیبایی‌هایش را قربانی عواملی مانند طوفان، گرمای هوا و کمبود بارندگی‌ها کرده و چشم‌انتظار روزهای روشن است.
اگرچه سال گذشته باران رحمت خداوند زخم‌ها و ترک‌های تالاب را اندکی مرهم شد اما این بار مهمان ناخوانده دیگری دارایی‌هایش را به یغما برد. طوفان و گرما، از دیگر پدیده‌هایی هستند که تنها ظرف کمتر از یک ماه میزان آبگیری «کجی نمکزار» را ۳۵ درصد کاهش داده‌اند. شاید این امر زنگ خطری برای حیات تالاب باشد چراکه ادامه روند نه‌تنها زیبایی را از چهره‌اش می‌گیرد بلکه عرصه تنفس را برای روستاهای اطراف و حتی پرندگان هم تنگ می‌کند.
این منطقه زیبا در فاصله ۷۰ کیلومتری شمال شهر نهبندان در خراسان جنوبی واقع‌شده و به‌واسطه شرایط اقلیم و آب و هوایی دارای شوره زاری وسیع است. تالاب کجی نمکزار، محل امنی برای پرندگان مهاجر آبزی بوده و همه‌ساله در فصول مهاجرت تعداد زیادی از پرندگان مهاجر را در خود جای می‌دهد.
بر اساس گفته کارشناسان تالاب کجی دارای برآمدگی‌های خشکی همراه با پوشش گیاهی مناسب برای تخم‌گذاری پرندگان است و هرساله خصوصا در فصل مهاجرت، گونه‌های مختلفی از پرندگان آبزی و کنار آبزی شامل آبچیلیک پاسبز، آبچیلیک پاسرخ، حواصیل خاکستری، حواصیل سفید، خوتکا و اردک سرسبز در آن به چشم می‌خورند.
به دنبال خشکسالی‌های چندساله نفس کجی نهبندان به شماره افتاده بود که بارندگی‌های اخیر نوش دارویی برای تالاب شد اما طوفان، گرما و برداشت‌های بی‌رویه از چشمه و چاه‌های اطراف تالاب باری دیگر نفس تالاب را به شماره انداخته است.
واکاوی مشکلات پیش روی تالاب
مدیرکل محیط‌زیست خراسان جنوبی با بیان اینکه تعیین حق آبه تالاب کجی نمکزار نهبندان و کنترل چرای دام در حوزه‌های بالادستی موردتوجه این اداره کل قرار گرفت، افزود: رعایت حق‌آبه محیط‌زیستی این تالاب راهی برای کاهش بحران و گردوغبار است. حسن اکبری ادامه داد: انجام مطالعات تعیین نیاز آبی تالاب با عنوان انجام پروژه تعیین نیاز آبی تالاب کجی نمکزار نهبندان با اعتباری بالغ یک میلیارد و ۲۵۰ میلیون ریال توسط دانشگاه بیرجند در حال انجام است.
او ادامه داد: متأسفانه چاه‌های کشاورزی اطراف تالاب، خشکسالی‌ها و کاهش نزولات جوی مشکلاتی را برای این تالاب ارزشمند به وجود آورده است.
اکبری با بیان اینکه تالاب کجی نهبندان یکی از مهم‌ترین چشم‌اندازها و جاذبه‌های طبیعی استان در فصل زمستان محسوب می‌شود، افزود: همچنین این تالاب زیستگاه زمستان گذرانی پرندگان مهاجر بوده که باید موردتوجه قرار گیرد.
او بیان کرد: بی‌توجهی به این تالاب آن را به یکی از کانون‌های تولید ریز گرد شرق کشور تبدیل می‌کند و نواحی سکونتگاهی اطراف را تحت تأثیر قرار می‌دهد.
طوفان تلاش باران را بر باد داد
سرپرست اداره محیط‌زیست شهرستان نهبندان هم با اشاره به بارندگی‌های اسفندماه سال گذشته بیان کرد: به دنبال این بارندگی‌ها ۷۰ درصد از ظرفیت تالاب آبگیری شد. امیر کوهستانی با بیان اینکه طوفان، وزش باد و گرمی هوا میزان آب تالاب را ۳۵ درصد کاهش داده است، افزود: همچنین برداشت آب از چشمه‌ها نقش مؤثری در کاهش آب تالاب دارد.
او بیان کرد: این تالاب دارای چشمه‌های آبی است که از اواسط پاییز تا بهار، آب چشمه‌ها به داخل کانال می‌رود اما طی سال‌های گذشته ضعیف شده‌اند.
کوهستانی با بیان اینکه تالاب کجی نمکزار محل امنی برای پرندگان مهاجر آبزی است، افزود: این تالاب همه‌ساله در فصول مهاجرت تعداد زیادی از پرندگان را در خود جای می‌دهد.
او با بیان اینکه برخی از پرندگان یک‌روزه و برخی یک‌ماهه مهمان تالاب هستند، اظهار کرد: پرستوی دریایی، خودکا و مرغابی سرسبز ازجمله پرندگانی هستند که به مجی نهبندان می‌آیند.
بازدید ۵ هزار مسافر در نوروز
سرپرست اداره محیط‌زیست شهرستان نهبندان با بیان اینکه این تالاب همه‌ساله توجه زیادی را به خود حلب می‌کند، افزود: طی تعطیلات نوروزی سال جاری قریب به پنج هزار نفر از این تالاب زیبا بازدید داشتند. او با اشاره به برنامه‌های اجرایی شده در راستای حفاظت از تالاب بیان کرد: برگزاری کارگاه‌های آموزشی در روستاهای حاشیه تالاب، اجرای طرح سی پا برای آگاه‌سازی روستاها و لایروبی رودخانه‌ها ازجمله اقدامات انجام‌شده است.
او اظهار کرد: در راستای بازگشایی بستر مسیل و رودخانه‌های حوزه آبریز منتهی به تالاب قریب به یک میلیارد و ۲۱۰ میلیون و ۴۰۰ هزار ریال هزینه شده است.
کوهستانی بیان کرد: ۱۰ کیلومتر از مسیر این تالاب خاکی بوده ه عملیات زیرسازی در ۹ کیلومتر از آن اجرایی شده و آسفالت خواهد شد.
سرپرست اداره محیط‌زیست شهرستان نهبندان بیان کرد: این جاذبه زیبایی خدادادی در ۷۵ کیلومتری شمال شهرستان نهبندان قرارگرفته است.
